Incoterms - Dış Ticarette Teslim Şekilleri
TİCARİ İŞLETMEDE TESLİM / EX WORKS (EXW) İsmi belirtilen işyerinde teslim
"Ex works" satıcının malları işletmesinde (fabrika,depo, atölye, antrepo v.s.) alıcı emrine hazır tutmakla teslim yükümlülüğünü yerine getirdiği anlamındadır. Satıcı, aksi kararlaştırılmadıkça malın alıcı tarafından sağlanan bir araca yüklenmesinden yada malların ihraç gümrüğünden geçirilmesinden sorumlu değildir. Alıcı bu noktadan itibaren varış yerine değin , malın taşınması ile ilgili tüm gider ve risklerin yükümlülüğünü taşır. Bu terim tüm satış şekilleri içinde satıcı için en az yükümlülüğü ihtiva eden bir satış şeklidir. Teslimden sonraki tüm masraf ve rizikolar alıcıya aittir. Diğer bir deyimle, eğer aksine bir hüküm bulunmuyorsa, satıcı, malları alıcı tarafından sağlanan araca yüklemek ya da gümrük işlemlerini yerine getirmek zorunda değildir.
Bu teslim şeklinde sözleşmede belirtilen satış bedeline yalnızca ambalajlanmış mal bedeli dahildir. Yani teslim tarihinden itibaren her türlü nakliye, yükleme, boşaltma ve sigorta masrafları alıcı tarafından ödenmektedir.
- İhracatçı sorumluluğu: Malları hazırlar
- İthalatçı sorumluluğu: Nakliye ve Sigorta
GEMİ DOĞURULTUSUNDA TESLİM / FREE ALONGSIDE SHIP (FAS) İsmi belirtilen yükleme limanında gemi yanında teslim
Bu terim Deniz taşımacılığında kullanılır. Bu terim ile satıcının teslim
yükümlülüğü, belirlenen limanda malların gemi doğrultusunda rıhtım veya mavnaya konmasıyla sona erer. Bu da, bu andan itibaren, malla ilgili tüm gider, yitik veya hasar rizikolarının alıcı tarafından üstlenilmesi anlamındadır. Malın yükleme, boşaltma , nakliye ve sigorta masrafları alıcı tarafından ödenir. FAS´da sözleşmede belirtilen satış bedeline hem mal bedeli, hem de rıhtıma kadar yapılan nakliye ücreti dahildir.
Bu terim, alıcının ihraç için malları gümrükten çekmesi gerektiğini belirtir.
Alıcı doğrudan yada dolaylı olarakj ihraç işlemlerini yerine getirmeyecekse kullanılmamalıdır.
- İhracatçı sorumluluğu: Malları limana bırakır
-- İthalatçı sorumluluğu: Nakliye ve Sigorta
GEMİ BORDASINDA TESLİM / FREE ON BOARD (FOB) İsmi belirtilen Gemi güvertesinde teslim- yalnız uluslararası limanlar için
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü belirlenen yükleme limanında mallar gemi küpeştesini açtığı andan itibaren yerine getirilmiş olur. Mallarla ilgili tüm gider (navlun) yitik veya hasar rizikoları bu noktadan itibaren alıcı tarafından üstlenilir. Eğer gemi küpeştesi pratikte irşey ifade etmiyorsa (örneğin roll-on/roll-off veya konteyner taşımacılığında olduğu gibi) FCA teriminin kulanılması daha doğru olur.
Satıcı, malların yüklendiğini tüm detayları ile birlikte alıcıya bildirmelidir. Alıcının sorumluluğu ise, belirtilen yükleme limanından taşınması için, masraflar kendisine ait olmak üzere taşıma sözleşmesi akdetmek ve malın gemide teslim edildiği andan itibaren; malın varış noktasına ulaşıncaya kadar geçen süre içerisinde mala ilişkin her türlü kayıp ve hasarı üstlenmektir..
- İhracatçı sorumluluğu: Malları gemi küpeştesine
- İthalatçı sorumluluğu: Nakliye ve Sigorta
TAŞIYICIYA TESLİM / FREE CARRIER (FCA) Taşımacıya teslim, adı belirtilen yerde
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ihraç gümrüğünden geçirilip, alıcı tarafından belirlenen taşıyıcıya, belirlenen yer yada noktada teslimi ile son bulur.
Eğer alıcı tarafından kesin bir teslim yeri belirtilmemişse, satıcı taşıyanın
malları teslim alacağı yer civarında bir yer belirleyebilir. Ticari uygulamalar taşıyıcı ile sözleşme yapılabilmesi için satısının yardımını gerektirirse (Örneğin demir ve hava yolu taşımacılığında) satıcı riziko ve masraflar alıcıya ait olmak üzere hareket edebilir. Navlun, Riziko ve tüm masraflar Alıcıya aittir.
- İhracatçı sorumluluğu: Malları ilk taşıyıcıya yükler
- İthalatçı sorumluluğu: Nakliye ve Sigorta
MAL BEDELİ veya NAVLUN / COST AND FREIGHT( CFR) Adı belirtilen varış limanında navlun ödenmiş olarak teslim(MAL+NAVLUN)
Bu terim ile satıcı belirlenen varış limanına malı gönderebilmek için gerekli tüm giderleri ve navlunu ödemek zorundadır. Ancak malla ilgili yitik bir hasar rizikoları ile giderlerde görülebilecek artış, yükleme limanında malların gemi küpeştesini geçmesi anından itibaren satıcıdan alıcıya devredilmiş olur.
CFR terimi satıcının ihraç için malları gümrükten geçirmesi gerektiğini belirtir.
- İhracatçı sorumluluğu: Malları varış limanına kadar taşır
- İthalatçı sorumluluğu: Sigorta
TAŞIMA ÜCRETİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / CARRIAGE PAID TO (CPT) Adı belirtilen varış yerine kadar navlunu ödenmiş olarak teslim
Bu terim satıcının, malın kararlaştırılan varış yerine kadar taşınması için gerekli navlunu ödediği anlamına gelir. Malın yitik ve hasarına ait rizikolarla birlikte taşıyıcıya teslimden itibaren doğabilecek ek masraflar, malların taşıyıcının nezaretine verilmesinden itibaren satıcıdan alıcıya geçer.
Taşıyıcı bir taşıma sözleşmesinde demir, kara, deniz, hava, içsu taşımacılığı yada bunların birleşmesi sonucu ortaya çıkan taşımacılık işlemini üstlenen kimsedir.
Satıcı, alıcıya malın sigortalanması amacıyla gerekli bilgileri iletecektir. Alıcının sorumluluğu ise, masraflar kendisine ait olmak üzere gerekli ithal iznini veya yetki belgelerini almaktır.
CFR deniz, CPT ise kara ve diğer taşıma şekillerinde kullanılır.
- İhracatçı sorumluluğu: Malları varış yerine kadar taşır
- İthalatçı sorumluluğu: Sigorta
MAL BEDELİ, SİGORTA ve NAVLUN / COST, INSURANCE AND FREIGHT (CIF) Adı belirtilen varış limanında navlun ve sigorta primi ödenmiş olarak teslim
Bu terim ile satıcı CFR´deki yükümlülüklerine aynen sahiptir. Ancak ek olarak, malların taşınması sırasında yitik veya hasar rizikosuna karşı deniz sigortası temin etmek durumundadır. Satıcı sigorta sözleşmesini yapar ve sigorta primini öder. Alıcı bu terim ile satıcının sigortada sadece minimum kuvertür temin etme yükümlülüğü bulunduğunu bilmelidir. Sigorta ettirilen değerin sözleşme tutarının %10 fazlası ile olması gerekir.
Bu terim satıcının ihraç için malları gümrükten geçirmesi gerektiğini belirtir. Bu terim sadece deniz ve iç su taşımacılığında kullanılır. Eğer gemi küpeştesi pratikte birşey ifade etmiyorsa CIP terimini kullanmak daha uygun olur.
TAŞIMA ÜCRETİ ve SİGORTA ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO (CIP) Adı belirtilen varış yerine kadar navlun ve sigorta primi ödenmiş olarak teslim
Bu terim ile satıcı CPT´deki yükümlülüklerine aynen sahiptir. Ancak ek olarak malların taşınması sırasında yitik veya hasar rizikosuna karşı kargo sigortası temin etmek durumundadır. Taşıma ve sigorta bedeli ödenmiş olarak teslim terimi, satıcının CFR terimi ile aynı yükümlülükleri taşıdığı, ancak bunlara ek olarak, malın taşınması anında kayıp ve/ya hasar riskine karşı alıcıya yük sigortası sağlama zorunda olduğu durumu anlatır. Satıcı, sigorta sözleşmesini akdeder ve sigorta primini öder. Alıcının diğer sorumlulukları CFR teslim şeklindeki gibidir.. CIF deniz taşımasında, CIP ise kara ve diğer taşımacılıkta kullanılır
Satıcı sigorta sözleşmesini yapar ve sigorta primini öder .
- İhracatçı sorumluluğu: Malları varış yerine kadar taşır, sigorta
- İthalatçı sorumluluğu: Gümrükleme
SINIRDA TESLİM / DELIVERED AT FRONTIER (DAF) Sınırda adı belirtilen yerde teslim
Bu terim satıcının teslim yükümlülüğünün, malların ihraç için gümrükten geçirilip, sınırda belirlenen yer yada noktada ancak bitişik ülkenin gümrük sınırndan önce emre hazır tutulmasıyla sona ermesini ifade eder.
Sınır terimi , ihraç ülkesinin sınırı da dahil olmak üzere herhangi bir sınır için kullanılabilir. Dolayısıyla, terimin içinde sözkonusu sınırın her zaman nokta ya da yer belirtilerek kesin şekilde tanımlanmış olması hayati olarak önem taşımaktadır.
- İhracatçı sorumluluğu: Malları sınırakadar taşır
- İthalatçı sorumluluğu: Gümrükleme, İç nakliye
GEMİDE TESLİM / DELIVERED EX SHIP (DES) Adı belirtilen varış limanında gemi güvertesinde teslim
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malı belirlenen varış limanında, gemi bordasında, ithal gümrüğünden geçirmeden alıcının emrine hazır tutmakla sona erer. Satıcı, malların belirlenen varış limanına getirilmesi için gereken tüm gider ve rizikoları üstlenir. Bu yere kadar olan bütün risk ve masraflar satıcıya aittir. Bu terim sadece deniz veya içsu taşımacılığı için kullanılabilir.
- İhracatçı sorumluluğu: Malları varış yerinde gemide teslim
- İthalatçı sorumluluğu: İndirme - Gümrükleme-İç nakliye
RIHTIMDA TESLİM / DELIVERED EX QUAY(Duty Paid) (DEQ) Adı belirtilen varış limanında Gümrük Vergisi ödenmiş olarak rıhtımda teslim)
Rıhtımda teslim terimi, sadece Deniz taşımacılığında veya çok vasıtalı taşıma ile varma limanında gemiden rıhtıma boşaltılmakla teslim edilecekse kullanılır.
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malları belirlenen varış limanında ithal gümrüğünden geçirilmiş olarak, rıhtım üzerinde alıcı emrine hazır tutmakla sona erer.
Satıcı, malların o noktaya kadar taşınmasıyla ilgili vergi, resim ve diğer harçlarda dahil olmak üzere tüm riziko ve giderleri üstlenir.
Bu terim satıcı dolaylı yada dolaysız yoldan ithal lisansi sağlayamayacaksa kullanılmamalıdır. Eğer taraflar malların alıcı tararfından gümrükten geçirilmesi ve gümrük vergilerinin ödenmesini istiyorlarsa "dutiy paid" yerine "duty unpaid" terimini kullanmalıdır. Eğer taraflar satıcının yükümlülükleri arasından malların ithali için ödenecek bir takım giderleri çıkarmak istiyorlarsa (KDV gibi) bunu, bu etkiyi yaratacak sözcükler ekleyerek kesinleştirmelidirler.
- İhracatçı sorumluluğu: Rıhtımda gümrük ödenerek teslim
-- İthalatçı sorumluluğu: Gümrükleme-İç nakliye
GÜMRÜK RESMİ ÖDENMEMİŞ OLARAK TESLİM / DELIVERED DUTY UNPAID (DDU) Adı belirtilen varış yerinde gümrük vergisi ödenmeden teslim
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde, belirlenen yerde emre hazır tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması ve gümrük formalitelerinin yerine getirilmesi ile ilgili riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır (İthalat için ödenmesi gereken vergi resim ve harçlar hariç).
Alıcı malların zamanında ithal için gümrükten çekilmemesinden kaynaklanan ek gider ve rizikoları üstlenmek durumundadır.
Eğer taraflar satıcının gümrük formalitelerini yerine getirip bundan doğabilecek gider ve rizikoları üstlenmesini istiyorlarsa bunu, bu etkiyi yaratacak sözcükler ekleyerek kesinleştirmelidirler.
Eğer taraflar satıcının yükümlülüklerine malların ithali için gerekli bazı giderleri eklemek istiyorlarsa (KDV gibi) bunu, bu etkiyi yaratacak sözcükler ekliyerek kesinleştirmelidirler. Bu terim taşıma şeklinden bağımsız olarak kullanılabilir.
İhracatçı sorumluluğu: Rıhtımda gümrük ödenmeden teslim
İthalatçı sorumluluğu: Gümrükleme-İç nakliye
